آگاهان علوم محیطی، تنوع زیستی را پایه و اساس حیات در زمین می دانند. متاسفانه اهمیت و نقش تنوع زیستی در گذشته طبق عادت و ناآگاهانه یا آگاهانه و از روی عمد نادیده گرفته شده است. تنوع زیستی یا «زی گونگی» شامل تنوع گونه ای، تنوع اکوسیستمی و تنوع ژنتیکی است.

منشا تنوع زیستی تکامل است. زمانی که ما یک گونه را از بین می بریم، در واقع، محصول میلیون ها سال زمان و صرف انرژی که منجر به تکامل آن گونه شده است را از بین برده ایم. نکته اینجاست که انقراض یک گونه سفری بی بازگشت است و همه تلاش ها و ثروت های جهان برای بازگرداندنش بی ثمر خواهد ماند. به طور کلی ارزش های تنوع زیستی در کشاورزی، سلامت انسان، تجارت، صنعت و فرهنگ کاملا شناخته شده است و سود مالی آن طی سال ها و نسل های متمادی مشخص نیست.نا توانی انسان در پیش بینی شرایط اقتصادی، کشاورزی، فرهنگی و زیستی ارزش تنوع زیستی را در آینده غیر قابل برآورد می سازد. علاوه بر این، نقش تنوع زیستی در خدمات اکوسیستمی نیز غیرقابل برآورد است.

به طورکلی نقش تنوع زیستی در زندگی انسان را در موارد زیر می توان برشمرد:

1 ـ تنوع زیستی در خدمت اقتصاد پویا : اقتصاد تنوع زیستی و اکوسیستم ها (TEEB) ابتکاری جهانی است که همه توجه ها را به موارد زیر جلب کرده است:

مزایای اقتصادی تنوع زیستی.

زیان مالی حاصل از بین رفتن تنوع زیستی و تخریب اکوسیستم ها.

پتانسیل واکنش های اقتصادی.

اقتصاد تنوع زیستی و اکوسیستم ها بر گروه های اصلی ذی نفع مانند دانشمندان، فروشندگان در مقیاس ملی و جهانی، دولت و مردم محلی موثر است و هدف اصلی آن فراهم کردن مدارک قطعی است که چگونه، چه زمانی و کجا به منظور استفاده های اقتصادی تنوع زیستی حفاظت شود. اقتصاد تنوع زیستی و اکوسیستم ها فرصتی به وجود می آورد تا نشان دهد حفاظت کردن از تنوع زیستی همان پس انداز پول است. بسیاری از بحران های تنوع زیستی ناشی از فعالیت های انسان است و ما وظیفه داریم بحران های پیش رو و زیان های مالی ناشی از آنها را برطرف کنیم.

نکته اینجاست که انقراض یک گونه سفری بی بازگشت است و همه تلاش ها و ثروت های جهان برای بازگرداندنش بی ثمر خواهد ماند

2 ـ تنوع زیستی در خدمت امنیت غذایی: کاهش تنوع زیستی امنیت غذایی را به خطر می اندازد، زیرا کاهش تنوع زیستی کشاورزی بر امنیت غذایی آثار نامطلوب شناخته شده ای دارد. استفاده از مدیریت تلفیقی آفات، کشاورزی ارگانیک و کودهای ارگانیک، تناوب کشت، استفاده از پسماندهای جانوری و بازیافت محصولات، کشاورزی بدون شخم یا شخم حداقل و کشاورزی چندکشتی می تواند به حفاظت از تنوع زیستی در کشاورزی کمک کند و بالا رفتن امنیت غذایی را سبب شود.

3 ـ تنوع زیستی در خدمت معیشت و کشاورزی پایدار : تنوع زیستی در کشاورزی شامل تنوع در همه ترکیبات غذایی و محصولات کشاورزی (تنوع در گیاهان کشت شده، جانوران پرورشی و موجودات زنده ذره بینی وابسته به آنها) است. تنوع زیستی در کشاورزی باعث تولیدات پایدار برای تولید محصولات غذایی، صنعتی و دارویی می شود. همچنین از نظر زیستی نظیر حضور گرده افشان ها (pollinators)، موجودات زنده خاک و طعمه خوارها سبب حمایت محصولات می شود. خدمات اکوسیستمی وسیع تر در اکوسیستم های کشاورزی باعث بهبود سیمای سرزمین، بهبود و سلامت بیشتر خاک، بهبود کیفیت و چرخه آب و بهبود کیفیت هوا خواهد شد. تنوع بیشتر در گیاهان وحشی می تواند به تولید محصولات گیاهی بهتر، مقاوم تر، سالم تر و اقتصادی تر کمک کند.

4 ـ تنوع زیستی در خدمت سلامت انسان: مقالات و کتاب های بسیاری در زمینه نقش تنوع زیستی در سلامت انسان وجود دارد. تنوع بیشتر در گیاهان دارویی می تواند پتانسیل درمان بسیاری از بیماری ها را به وجود آورد. همچنین تنوع بیشتر تولید پایدار مواد آرایشی و بهداشتی را تضمین می کند. تنوع بیشتر در مواد غذایی مانند انواع سبزی و میوه ویتامین های بیشتری به بدن می رساند و در نتیجه باعث مقاومت بیشتر سیستم ایمنی بدن می شود.

5 ـ تنوع زیستی در خدمت صنعت : بسیاری از صنایع به منابع زیستی وابسته اند. به بیان دیگر مواد اولیه خود را از طبیعت به دست می آورند. به عنوان مثال صنعت نفت و گاز که یکی از پول سازترین صنایع جهان محسوب می شود حاصل تجزیه هزاران گونه از باکتری ها و پلانکتون های موجود در دریاست.

کلمات کلیدی مطلب: مقالات | مقالات علمی و آموزشی | دانستنی ها | علوم و زیست شناسی

 

منبع دریافت این مطلب : آفتاب