کشور ایران بخشی از فلات وسیعی است که افغانستان و بلوچستان کهن را نیز در برمی گیرد و با این دو منطقه یک گستره جغرافیایی و زیستی مشخص و یکپارچه را به وجود می آورد. تنوع محصول شرایط مختلفی است که به این سرزمین موقعیت خاصی بخشیده است. کشور ایران در بخش عمده خود در اقلیم حیاتی پالئارکتیک قرار دارد ولی مرزهای جنوبی آن به اقلیم حیاتی پالیوتروپیک می رسد.زارودنی در سال 1911 میلادی کشور ایران را از لحاظ انتشار جانوران به 9 منطقه جانوری تقسیم کرده است که بسیاری از این مناطق با پروانس های گیاهی تاختاجان از رویشگاه ها (1988) تطبیق دارند.

1) منطقه خزر: این منطقه به شکل نواری در کرانه جنوبی دریای خزر از آستارا تا گنبدکاووس کشیده شده است. وجود زیستگاه های جنگلی گونه هایی نظیر مرال، گراز، شوکا، پلنگ و گربه های وحشی و خرس را دربر گرفته است. فوک خزر تنها پستاندار دریایی حاشیه خزر به شمار می رود.زیستگاه های آبی حاشیه ساحل و تالاب ها بهترین زیستگاه های پرندگان مهاجر آبی را در این بخش به وجود آورده اند. فون این منطقه سخت وابسته به پالئارکتیک است.

2) منطقه شمال غربی: این بخش که در منتهی الیه هیرکانی قرار گرفته از جنگل های ارسبارانی و استپ های کوهستانی تشکیل شده است. زیستگاه های کوهستانی و استپی با بوته زارها و درختچه زارها، گونه هایی نظیر قوچ و میش ارمنی، گراز، پلنگ، گربه وحشی، خرس، گرگ، شغال و روباه و انواع پرندگان شکاری و طعمه گیر، پرندگان قابل شکار مانند کبک و تیهو و پرندگان کمیاب نظیر سیاه خروس را در خود جای داده اند.

3) منطقه خراسان: این منطقه صفحات کوهستانی شمال شرقی را در بر گرفته و عمدتا از رویش های استپی و کوهسری تشکیل شده است و دارای گونه های بی نظیر پلنگ، قوچ اوریال، گربه پالاس، کل و بز و انواع پرندگان طعمه خوار و پرندگان قابل شکار است.

4) منطقه کرمان: این منطقه شامل دشت ها و اراضی کویری و نیمه کویری مرکزی کشور و همینطور ارتفاقات خشک و نیمه خشک است. زیستگاه های کویری و کوهستانی را یکجا در برمی گیرند. آهو، جبیر، بز و پازن، قوچ و میش، پلنگ، گرگ، کفتار و کاراکال از پستانداران و هوبره باقرقره، انواع پرندگان طعمه خوار و قابل شکار از مهم ترین پرندگان آن به شمار می رود.

5) منطقه جنوب غربی: این منطقه شامل ارتفاعات پوشیده از گونه های بالش وش و جنگل های بلوط غرب بوده و زیستگاه های آن برای اغلب پستانداران بزرگ کوهزی مساعد است. نمونه معرف این منطقه را می توان اشترانکوه به شمار آورد.

6) منطقه سیستان: اهمیت این منطقه از نظر زیستگاهی به خاطر وجود دریاچه هامون و تنوع عظیم پرندگان مهاجر آبزی آن است. پلیکان سفید، پاخاکستری فلامینگو، قو، آنقوت، تنجه، فیلوش، چنگر، اردک بلوطی، سرخایی و طاووسک از جمله پرندگان این منطقه به شمار می روند.

7) بلوچستان: کوه های مرتفع با رویش های کم پشت همراه با دشت های پوشیده از جنگل های شبه ساوان و رودخانه سرباز و جنگل های حرا مجموعه سیمای زیستگاهی این منطقه را نشان می دهد. تمساح پوزه کوتاه ایرانی، خرس سیاه، کاراکال، انواع جوندگان، از جمله حیات وحش این منطقه به شمار می روند.

8) کارون: بخشی از جلگه وسیع نروپتامیا است که به داخل ایران کشیده شده است. منطقه یی با کوه های خشک با رویش های ویژه از درختان و درختچه ها و بیشه زارهاست. تنوع زیستگاهی آبی و خشکی این منطقه فون بسیار غنی به وجود آورده است. گوزن زرد، رودک عسل خوار، آهو، بز و پازن، قوچ و میش از جمله فون بسیار غنی این منطقه هستند.

9) کرانه های جنوبی ایران: کرانه های جنوبی کشور جدا از فون غنی وابسته به اتیوپیا و اورینتال از نظر ماهیان دریایی حایز اهمیت است. ضمنا جزایر آن دارای اهمیت ویژه یی برای برخی از گونه ها نظیر لاک پشت های دریایی و پرستوهای دریایی است.

 

 

منبع دریافت این مطلب : آفتاب