مجموعه تعلیم و تربیت:

حالات درونی یک شخص که منتهی به تلاش و تداوم رفتاری آن فرد برای رسیدن به هدف موردنظرش می‌شود انگیزه نام دارد. در بحث تحصیل و آموزش نیز، انگیزه نقش مهمی ایفا می‌کند.

با توجه به این موضوع انگیزه می‌تواند به‌عنوان هدف نیز تعریف گردد، زیرا داشتن انگیزه تاثیر مثبتی در پیشرفت تحصیلی دارد.

باید بر این نکته توجه داشت که هوش و استعداد، به‌عنوان دو عامل مهم در پیشرفت تحصیلی، کمتر تحت تاثیر معلمین قرار دارد و همیشه تلاش بر این بوده که با افزایش انگیزه دانش‌آموز، حداکثر بهره‌وری از هوش انجام گیرد. زیرا اگر دو فرد که دارای هوش مساوی هستند در شرایط مساوی قرار داده شوند، آن فردی که انگیزه بیشتری دارد، پیشرفت تحصیلی بیشتری نیز خواهد داشت. استادان و مربیان در تغییر میزان هوش و استعداد تحصیلی دانش‌آموزان نقش پررنگی ندارند، اما در افزایش انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان می‌توانند نقش موثری ایفا کنند.

انگیزه شامل دو بخش درونی و بیرونی است. به‌عنوان‌مثال محبت، احترام، نمره، پاداش و پول جزو انگیزه‌های بیرونی محسوب می‌شوند و به دست آوردن رضایت خاطر و احساس خوب از یادگیری را می‌توان در قالب انگیزه‌های درونی جای داد.

بیشترین دلیل در رفتارهای خودجوش ریشه در انگیزه درونی دارد. درواقع یکی از اهداف اصلی فعالیت‌های پرورشی استادان و مربیان این است که دانش‌آموزان رفته‌رفته از انگیزه‌های بیرونی به‌طرف انگیزه‌های درونی سوق داده شوند.

فرق عمده و اساسی بین افرادی که دارای انگیزه درونی و افرادی که دارای انگیزه بیرونی هستند در این است که افراد با انگیزه درونی، رضایت خاطر بیشتری در وجودشان حس می‌کنند و معمولاً به دیگران اجازه نمی‌دهند که محرک رفتارشان بشوند.

 

این دسته از دانش‌آموزان رفتارشان را خود تعیین می‌کنند و به خاطر همین رضایتی که در وجود خودشان احساس می‌کنند، بر این باور هستند که می‌توانند با رفتار خود، بر محیط خودشان نیز تاثیرات عمده‌ای داشته باشند.

دانش‌آموزان درون‌گرا بر این موضوع باور دارند که موفقیت و یا عدم موفقیت آن‌ها در تحصیل، به دلیل رفتار صحیح و یا اشتباه خودشان است.

از طرفی دانش‌آموزان برون‌گرا اعتقاد دارند که موفقیت یا عدم موفقیت آنها در تحصیل، تحت تاثیر عوامل محیطی همچون سوالات سختی که معلمان مطرح می‌کنند است. این دسته از دانش‌آموزان در صورت خواندن درس نیز موفقیت زیادی به دست نمی‌آورند. زیرا همان تلاش کمی هم که داشتند به دلیل وجود انگیزه‌های بیرونی، همانند تنبیه استادان و انجام تکالیف معلمان است. این دانش‌آموزان هر موفقیتی که کسب می‌کنند را نتیجه شانس و اقبال خود می‌دانند.

حتی اگر کمترین امیدی هم برای موفقیت داشته باشند، آنقدر آن را دور از دسترس می‌بینند که برای رسیدن به آن، کوچک‌ترین تلاشی نمی‌کنند و درنهایت به موفقیت نخواهند رسید.

برای درهم شکستن تصور اشتباه این‌گونه از دانش‌آموزان باید لذت کسب موفقیت را به آن‌ها نشان داد تا متوجه این موضوع بشوند که رسیدن به موفقیت خیلی هم دور از ذهن نیست و با مقداری تلاش می‌توان به آن دست پیدا کرد.

یکی از ویژگی‌های ذهن انسان این است که مسائل را به یکدیگر ارتباط می‌دهد و موفقیت در یک زمینه را می‌تواند در عرصه‌های دیگر هم تکرار کند. ازاین‌رو چشیدن طعم موفقیت در یک زمینه، شرایط لازم برای موفقیت در سایر زمینه‌ها را نیز فراهم می‌کند. این مسئله در دروس اصلی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

درواقع ضعف در دروس اصلی می‌تواند باعث کم شدن علاقه به تحصیل و در برخی مواقع به ترک تحصیل نیز منجر شود. درنتیجه به استادان و مربیان دروس اصلی و پایه توصیه می‌شود که محیط و فضای آموزشی مناسبی را به وجود آورند و شرایط و فضای کلاس را برای دانش‌آموزان لذت‌بخش کنند.

پایان قسمت اول

 

منبع دریافت این مطلب : من و فرزندم