اخبار آمارسرانه ی مطالعه درایران از 1تا12 دقیقه درماه و به شکل متناقض است والبته این نشان ازشاخصی پایین دربین شاخص های توسعه یافتگی درعصرحاضردارد .حالا بیاییم و برای درمان آن افرادرابه کتابخوانی موعظه ونصیحت کنیم تاشایدکسی دراین بین کتابی دردست گرفته درنهایت پای آن چّرت بزند و بخوابد !

از نظرنگارنده دواصل سبب گرایش فردبه سوی کتابخوانی می گردد یکی لذت بردن ازخواندن ودانستن ، ودیگری نیازبه دانستن .وازآنجا که قسمت عظیمی ازشخصیت فرد درزمان کودکی شکل می گیرد باید دانش آموزابتدایی را با کتاب مانوس نمودتا کتاب ، بالفعل قسمتی ازعلاقمندی های شخصیتی او شود .درعلاقمند کردن بزرگسالان نیز به مطالعه موفق نخواهیم بود .مگردو اصل لذت ونیاز را موردتوجه قراردهیم .

لذت بردن ازخواندن کتاب به تجارب اولیه ی فرد درآشنایی ومطالعه ی کتاب مربوط می شود .در مقطع ابتدایی که خود آغازگرالفبای خواندن ونوشتن و کتابخوانیست ،علاوه برتوانایی خواندن ونوشتن،روان خوانی ،سرعت درخواندن، توجه به لحن ،انتخاب کتاب مناسب ،شیوه نگارش، سادگی وپیچیدگی تخیلی یا توصیفی ،ماجراجویی ،طنزوفکاهی بودن متن .شاد وخوش نقش و نگاربودن کتاب و دریک کلام لذت بخش بودن آن باعث می شود دانش آموزکتاب بعدی راخود جستجونماید چنانکه بازیهای رایانه ای و یابرچسب های شخصیت کارتونی را با علاقه به جستجو می پردازد و خود به تهیه آن همت می گمارد و درواقع اینگونه به هدف بزرگ پرورش تولید تحصیلی درکودک دست خواهیم یافت .

کتابخانه های مدارس ابتدایی و تلاش معلم درکنجکاو نمودن دانش آموز به محتوای کتاب، ،شاخص های فعالیتی مهم ایجاد علاقه در دانش آموزبرای تبدیل وی به فردی خودساخته دریافتن ومطالعه ی کتاب است .اما در مدارس ابتدایی کتاب های جذاب ،لذت بخش وکافی برای مطالعه کودکانوجود ندارد.هرچند ازروش سنتی نصیحت و موعظه برای سوق دادن کودک به سمت کتاب استفاده کنیم بی بهره و مایوس خواهیم شد. واگرراههای جدیدتر را بدانیم ابزارآن را آنطور که باید درکلاس نمی یابیم .

سعی و تلاش برای تشکیل کتابخانه های بی هزینه ی کلاسی،تمهیداتی بی اثر و بی سازمان در دعوت دانش آموزان به کتاب است .همان کتابخانه هایی که کتاب های اضافی و بی مصرف خانه را درآنان انباشته کرده ایم و نام آن را گذاشته ایم کتاب های اهدایی به مدرسه تا مانند دکوری بی خاصیت درکلاس جلوه کند .مثلا کتاب حسنک کجایی؟ برای دانش آموز کلاس پنجمی ! ویا جوجه طلایی برای دانش آموزکلاس ششم ! بدون توجه به مرحله رشد و نیاز کودک و از این دست میتوان به کتاب های بدمحتوایی که ناشرین تجارت زده دارد و به نتایج نامطلوب تربیتی می انجامد. اشاره کرد چرا که نویسندگانی غیرکارشناس آن ها را تهیه و نگاشته اند.

تجربیات اولیه کودک درمطالعه ی کتاب های غیردرسی درکتابخوان شدن او دخالت فراوان دارد فقدان امکانات کتاب با اهداف آموزش وپرورش به طنزی دردآلوده مبدل شده است.همانند خیاطی که قیچی ندارد نجاری که چوب ندارد و مدرسه ای که کتاب ندارد !

در این میان جای کتاب های کانون پرورش فکری کودک و نوجوان دربین قفسه های کلاسی مدرسه خالی بوده است بازنویسی اثارکلاسیک و کهن ایرانی در ادبیات کودک و ترجمه آثارمعروف خارجی درحوزه کودک و نوجوان ازفعالیت های کانون پرورش فکری کودک و نوجوان درطول پنج دهه ی گذشته بوده این کانون تاکنون دوهزار و346عنوان کتاب برای کودکان ایران منتشرکرده وبرخی ازآثاربرگزیده آن جایزه های بزرگ ادبی داخلی وخارجی درحوزه کودک ونوجوان دریافت کرده اند اما دانش آموزان ابتدای مناطق محروم نامی و رنگی ازآن نشنیده و ندیده اند .کودکان ابتدایی مناطق محروم و نیمه محروم در دسترسی به کتاب های مفید مشکل جدی دارند.کتاب های کانون پرورش فکری کودک ونوجوان را باید به کلاس درس آورد . کتابخانه های سیار این کانون در برخی مناطق محروم وفعالیت های آن نقش مهمی را دردسترسی کودکان به کتاب، بازی می کنند اما این فعالیت ها برای پرورش فردی علاقه و انس با کتاب کافی نیست. بهتر است مسولین تربیتی آموزش وپرورش نیز هزینه ای در این راه اختصاص داده .تا شعارزیبای کتاب دوست شماست به باوری درذهن کودک مبدل گردد .

 

نویسنده مطلب : سعاد موسوی شرقی

منبع دریافت این مطلب : سایت خبری فانوس