مهد کودک فضایی است که کودکان را با مفهوم استقلال آشنا می کند و آماده پذیرش برخی مسئولیت ها در فضایی جدید و بدون پدر و مادر می کند؛ اما مهد مناسب چه ویژگی هایی باید داشته باشد. این سوالی است که دغدغه بیشتر والدین است. برخی از خانواده ها برنامه و کلاس های متمایز یک مهد کودک، مورد توجه شان قرار می گیرد. گرچه ممکن است بسیاری از این مواردی که به عنوان امتیاز یک مهد به شمار می رود هیچ کارایی برای کودکان نداشته باشد.

احمد محبی استاد دانشگاه و ورانشناس کودک در این باره می گوید: یکی از مهم ترین مولفه های یک مهد خوب نزدیکی آن به محل کار و یا منزل والدین است زیرا این نزدیکی مکانی سبب می شود تا کودک احساس امنیت کند که به راحتی می تواند به خانه بازگردد.

او به موارد دیگری از ویژگی های یک مهد خوب اشاره می کند و می گوید: مهد کودک هایی مناسب هستند که نسبت مربی به کودکان متناسب باشدیعنی یک مربی برای حداکثر 5 کودک 3 تا 4 ساله وجو داشته باشد، هرچند اگر تعداد کودکان کمتر باشد بهتراست. این روانشناس معتقد است که کیفیت مهد کودک تاثیر بسزایی بر رشد ذهنی و شناختی کودک دارد .

لیست مهدکودک های خوب را که جستجو می کنید، هر کدام ویژگی های جالبی دارند از طبیعت شناسی گرفته تا شاهنامه خوانی و کلاس های تفکر در مورد خویشتن. درمقابل، مهد کودک هایی نیز وجود دارد که تنها اتاق بازی دارند که کودکان در کنار هم بازی می کنند و مربی نقاشی کردن و شعر خوانی را به آنها می آموزد.

اما یک مادر برای انتخاب یک مهد کودک خوب باید به چه مواردی دقت کند.گاهی مادران آن قدر که به موارد آموزشی توجه می کنند به کیفیت محیط آموزشی حساسیت لازم را ندارد. در حالی که محیط داخلی مهد کودک بر کیفیت فعالیت آنها تاثیر گذار است. محیط داخلی مهد کودک باید تمیز و پاکیزه باشد، سیستم تهویه مناسب، نور پردازی خوب و حصارکشی محل بازی از مواردی است که والدین باید در انتخاب مهد کودک در نظر بگیرند.

والدین باید حواسشان به اسباب بازی های مورد استفاده در مهد کودک ها نیز باشد، اسباب بازی ها باید متناسب با سن کودک بوده و در قفسه هایی که به راحتی در دسترس کودک است قرار داده شده باشد. علاوه بر اسباب بازی ها نیمکت، میز، تخت و صندلی ها نیز باید مخصوص و تناسب با سن کودک باشند و والدین باید نسیت به امن بودن اسباب بازی های بیرون از کلاس شامل تاب،سرسره و... که بیشتر در حیاط قرار می گیرند نیز حساس باشند.

قاسم مولایی روانشناس و متخصص کودکان درباره تناسب میان مربی و کودکان در مهدهای کودک می گوید: طبق استانداردهای موجود در دنیا نسبت مربی به تعداد کودکان 1 به 3 یا 1 به 6 است.

او ادامه می دهد: تعداد بچه ها در اتاق هم معمولا از 12 نفر و 2 مربی بیشتر نیست؛ بنابراین والدین باید از مسئول مهدکودک درباره تعداد مربیان و نسبت آنها سوال کنند.

این در حالی است که محمد نفریه مدیر کل کودکان و نوجوانان بهزیستی در این باره می گوید: براساس قانون به ازای هر 20 کودک یک مربی و یک کمک مربی باید وجو داشته باشدو این قانون در حال حاضر درتمامی مهد های کودک اجرایی می شود و در صورتی که والدین اطمینان داشته باشند از اینکه در یک اتاق و یک کلاس مهد کودک تعداد بیشتری طفل نگهداری می شود می توانند به سازمان بهزیستی اطلاع دهند اما در مجموع با توجه به نظارت هایی که از این مراکز انجام می شود تعداد کودکان در موارد بسیار اندکی در یک مهد شاید بیشتر از این باشد که با آنها نیز برخورد می شود.

مولایی روانشناسی حوزه کودکان در ادامه توصیه هایش به اهمیت بررسی برنامه فعالیت های روزانه اشاره می کند و می افزاید: این برنامه شامل اوقاتی برای بازی فعال، بازی آرام، غذای سبک و وعده های غذایی است و باید انعطاف پذیر باشد نه خشک،زیرا جو محیط صمیمی و حمایتی است و کودکان نباید بدون نظارت رها شوند.

به گفته وی بسیاری از کودکان در ابتدای ماه های حضور در مهد کودک واکنش های منفی به غذاها و مزه های جدید دارند. از این رو مربیان باید با آرامش با کودکان برخورد کنند زیرا برخورد چکشی سبب می شود که کودکان از آمدن به مهد بیزار شوند.

این روانشناس متخصص کودکان می گوید: خانواده به جای اینکه به دنبال چشم و هم چشمی در خصوص انتخاب مهد با مولفه های ویژه باشند باید به فکرمکانی سرشار از آرامش که خانه را برای کودکان تداعی می کند، باشند.

ارتباط با والدینی که پیش تر کودکانشان را در مهد کودک مورد نظر گذاشتند، وضع ظاهری مهد کودک، گفتگو با مدیر مهد و مربی کودکشان،پیگیری از سازمان بهزیستی و یا ارگانی که مهد کودک مجوز فعالیت را از آنجا گرفته است مواردی است که وی برای انتخاب یک مهد پیشنهاد می کند.

این روانشناس کودکان در مورد کیفیت آموزش مطالب توسط مربیان مهد می گوید: یکی از راهکارهایی که می توان فهمید که فرزندمان تا چه اندازه در مهد مورد نظر مهارت هایی را آموخته است صحبت کردن با کودک است و بررسی عملکرد کودک در خانه؛ زیرا کودکان هر آنچه را که آموزش ببینند سریع اجرایی می کنند.

مدیر کل کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی نیز در این باره می گوید: سازمان یک تیم کارشناسی مخصوصی برای تدوین آموزش های لازم و کتب مخصوص مربیان در نظر گرفته و بر همین اساس از سال گذشته تاکنون به طور متمرکز بر محتوای کتب ویژه مربیان و کودکان نظارت می کند.

به گفته نفریه هویت و شخصیت افراد در کودکی شکل می گیرد بنابراین به تمامی مربیان ما نحوه ارتباط با کودک آموزش داده می شود و البته افرادی که وارد این کار می شوند خود نیز به کودکان علاقه دارند و داشتن مدرک تخصصی مرتبط با کودک نیز یکی از مواردی است که در مهد کودک برای راه اندازی آن لازم است .

بنابراین لازم است تا والدین در هنگام انتخاب محیط آموزشی برای کودکان حتی در حد نگهداری آنها دقت کافی را داشته باشند چرا که محیط همسالان فضایی جذاب و با نفوذ برای آموزش غیر مستقیم مفاهیم به کودکان و رشد اجتماعی آنهاست و عدم مناسب بودن این محیط ها به دلایلی مثل عدم عدم صلاحیت اخلاقی و علمی مربی، عدم شاد بودن در محیط و ... می تواند تاثیراتی عمیق را در کودکان داشته باشد.