صدای قهقهه و ورجه ورجه کردن کودکانه در راهروی آسایشگاه پراودینس ماونت سنت وینسنت1 شهر سیاتل می‌پیچد. این صدایی نیست که انتظار شنیدنش را در راهروهای آسایشگاه سالمندان داشته باشید؛ اما این آسایشگاه که به اختصار «ماونت»2 خوانده می‌شود، آسایشگاهی معمولی نیست.

پنج روز در هفته، ساکنان و کارمندانِ این آسایشگاه بزرگ، ساختمان‌ها و تاسیسات خود را که بالغ بر سیصدهزار متر مربع می‌شود، با حدود 125 کودکِ نوزاد تا پنج‌ساله به اشتراک می‌گذارند. این کودکان و مربی‌های آن‌ها اعضای مهدکودک و پیش‌دبستانیِ ثبت‌شده‌ای به نام مرکز آموزشیِ میان‌نسلیِ ماونت3 می‌باشند که از سال 1991 در همان مکانِ آسایشگاه، کار خود را آغاز کرده است.

هدف از اجرای چنین ایده‌ای، مبارزه با حس تنهایی و بی‌حوصلگی بود که از ویژگی‌های معمول زندگی در خانه سالمندان است. این مشکل به‌طور خاص در مکان‌هایی مثل آسایشگاه ماونت مشهود است؛ چراکه میانگین سن ساکنان این مرکز 92 سال است و بسیاری از آن‌ها آسیب‌پذیر و نیازمند پرستاری ویژه‌اند. شارلین بوید، یکی از مسئولین این مرکز، می‌گوید: ما به‌دنبال ایجاد حس پویایی و زندگی در میان ساکنان این مجموعه بودیم تا این آسایشگاه را به مکانی برای زندگی تبدیل کنیم؛ نه محلی برای مردن. واردکردن کودکان به این مجموعه، راه‌حلی طبیعی بود.

مطالعات زیادی صورت گرفته است که نشان می‌دهد تعامل اجتماعی می‌تواند به کاهش احساس تنهایی، تاخیر در زوال عقل، کاهش فشار خون و کاهش خطر بیماری و مرگ در سالمندان بینجامد. محققان ژاپنی در سال 2013 در مطالعه‌ای نشان دادند که تعامل اجتماعی میان نسل‌های مختلف، می‌تواند میزان لبخندزدن و گفت‌وگو در میان بزرگ‌سالان را افزایش دهد.

باوجود اینکه تاثیر اینگونه تعاملات اجتماعی روی کودکان هنوز چندان روشن نیست؛ برخی پژوهش‌ها از وجود فواید مختلف برای کودکان نیز حکایت دارند. به‌عنوان‌مثال، در صورتی که کودکان از سنین اندک با افراد مسن در تماس باشند، احتمال کمتری وجود دارد که پیران را افرادی ناتوان و بی‌کفایت به‌حساب آورند و بالطبع، وقتی کودکان با تعریف مثبتی از سالمندی روبه‌رو باشند، در زندگی خود کمتر با حساس ازکارافتادگی مواجه خواهند بود. این نوع تعاملات بین‌نسلی، رشد فردی و اجتماعی کودک را نیز سرعت می‌بخشد. همچنین به گواهی والدینی که فرزندانشان به این مرکز آموزشی می‌روند، این کودکان، در مقایسه با سایر کودکانی که فاقد چنین تجربه‌ای بوده‌اند، در مواجهه با هر نوع از افراد معلول و ناتوان، احساس راحتی بیشتری می‌کنند.

تلفیق مهدکودک و خانه سالمندان روند پذیرفته‌شده‌ای نیست. همچنین آمار دقیقی نیز از تعداد اینگونه موسسات دردست نیست؛ اما از روی عکس‌العمل‌های فراوان به این پدیده در شبکه‌های اجتماعی و به‌اشتراک‌گذاشتن ویدئوها و مقالاتی که دراین‌باره نوشته شده است، می‌توان حدس زد که بسیاری از افراد آمادگی استقبال از این ایده را دارند. در سال 1976، مردی ژاپنی به نام شیمادا ماساهور یک مهدکودک و یک خانه سالمندان را در منطقه اِدوگاوای شهر توکیو در زیر یک سقف بنا کرد. بر اساس آمار وزارت بهداشت، کار و رفاه توکیو، در سال 1998، موسسه کوتوئن یکی از شانزده موسسه‌ای بود که دست به چنین اقدامی زده بود. حدود همان سال‌ها بود که این ایده در امریکای شمالی نیز پیدا شد، و حالا مراکز میان‌نسلی مختلفی در ژاپن، کانادا و ایالات متحده وجود دارند.

انسان همواره گونه‌ای میان‌نسلی بوده و امروز نیز چنین است. اما امروزه به‌علت نیازهای فرهنگی و اجتماعی، مسئولیت پرستاری از کودکان و سال‌خوردگان به‌ناچار به‌عهده افراد و نهادهای حرفه‌ای گذاشته شده است. بیل توماس، پزشک و چهره مطرح بین‌المللی در زمینه پزشکی و پرستاریِ سال‌خوردگان، می‌گوید: «ما در زمان، مکان و فرهنگی زندگی می‌کنیم که برای کاری که سالیان دراز در زندگی بشر، بسیار عادی و روزمره به‌شمار می‌رفته است، حالا باید خلاقیت به‌خرج دهیم و روش‌های نو به‌کار گیریم: زندگی مشترک انسان‌های پیر و انسان‌های جوان.»

در آسایشگاه ماونت فرصت‌های زیادی برای مشغولیت‌های بین نسلی میان سال‌خوردگان و کودکان فراهم است. مربی‌های این مهد هفته‌ای شش بار کودکان را برای بازدید از سالمندان به قسمتی از ساختمان می‌برند که محل سکونت و استراحتگاه سال‌خوردگان است. مدت زمان این دیدارهای رودررو بین بیست دقیقه برای نوزادان و یک ساعت برای کودکان بزرگ‌تر، متغیر است. ساکنان آسایشگاه نیز در صورت تمایل می‌توانند کلاس‌های درس کودکان را تماشا کنند. فعالیت‌های مشخصی نیز برای مشارکت هر دو نسل در برنامه روزانه آن‌ها گنجانده شده است. ازآنجاکه هر دو گروه سنی در یک ساختمان هستند، فرصت مشارکت و تعامل بین‌نسلی، بدون برنامه‌ریزی قبلی نیز وجود دارد؛ مثلاً اوقات بدیِ آب‌وهوا که خردسالان ناچارند از راهروها، لابی و سایر اتاق‌های خالی به‌عنوان زمینِ بازی استفاده کنند یا زمانی که گروه موسیقی محلی به مهد می‌آید تا برای هر دو گروه خردسالان و سالمندان بنوازد.

 

 

منبع دریافت این مطلب : ترجمان